ریتون، جام یا ساغر به ظروفی که جانورسان بوده و دارای روزنه ورود و خروج مایع باشند می‌گویند. ریتون‌ها ظروف آشامیدنی هستند که در سراسر دنیا می‌توان مشاهده کرد اما استفاده از ریتون‌ها در شرق بسیار متداول بوده‌است. در ایران از حدود هزاره چهار قبل از میلاد تا پایان دوره ساسانی می‌توان انواع ظروف معروف به ریتون را مشاهده کرد. روش کلی در ساخت ریتون‌ها استفاده از اشکال جانوری در ساخت و ترکیب آن‌هاست و اندکی دقت به مجموعه جانوران مورد استفاده نشان می‌دهد که به‌طور حتم اعتقادات فرهنگی و اساطیری در انتخاب این جانوران موثر بوده‌است. در دوره اشکانی با توجه به گستردگی قلمرو اشکانیان می‌توان شیوه‌ها و سبک‌های متفاوتی را در ساخت این ریتون‌ها تاثیرگذار دانست، با دقت در جلوه‌های هنری ساخت ریتون‌ها و تحلیل شکل، ساختار و تزئینات به خوبی می‌توان ردپای هنری اقوام مختلف از جمله ساکنان آسیای مرکزی، هنرمندان ایرانی و هلنی را در این اشیا تشخیص داد. مهم‌ترین شیوه‌های قابل شناسایی، دو سبک هلنی و ایرانی است. بازنمود فرهنگ هلنی از طریق نمایش خدایان المپی و اساطیر مرتبط با آن‌ها، نیم‌تنه‌های برهنه زنان و نیز چهره‌های خدایان تجلی یافته است. ریتون آرتمیس نیز به همین شیوه ساخته شده‌، آرتمیس در اساطیر یونان یکی از دوازده ایزد المپ‌نشین، الهه شکار و تیراندازی و‌در عین حال حامی جانوران وحشی، کودکان وچیزهای ضعیف بوده‌است و برای ایرانیان یادآور جنگاوری فرمانده نیروی دریایی ایران در نبرد سالامیس در قرن پنجم پیش از میلاد در زمان لشکرکشی خشایارشا پادشاه هخامنشی است، آرتمیس نخستین زن دریانورد نه تنها در ایران، بلکه در کل جهان بوده‌است.

ریتون آرتمیس از جنس سفال در پخت ۸۵۰ درجه و لعاب فیروزه‌ای در پخت ۹۵۰ درجه توسط هنرمندان دستان سرامیک ساخته شده‌است.

نویسنده: شادی شعبانی