یکی از موارد مورد بحث باستان شناسان شاهكارهای مفرغی لرستان است كه بخش وسيعی از ميراث فرهنگی و تاريخی ايران را به خود اختصاص داده است. با توجه به تنوع و تعداد زیاد آثار مفرغی که از این منطقه کشف شده می توان پی به رواج هنر فلزكاری در ميان اين اقوام برد و البته وجود منابع سرشار از مس و قلع در كوه‏های لرستان هم عاملی در فراوانی اين اشيا به شمار مي‏رود.
هنر لرستان هنر سوارکاران و گله داران است که مدام در کوچ به سر می بردند به همین دلیل اشیا کوچک و قابل حمل مثل اسلحه، دهنه اسب، حلقه زین و...را در برمی گیرد.
دهنه اسب در قبرهای لرستان فراوان است این لگام های اسب دارای نقوش خیالی بودند موجودات تخیلی و ترکیبی پیشینه ای اساطیری دارند و نمونه های خارق العاده ای از آن در هنر مفرغ کاری لرستان دیده می شود نقوش ترکیبی مخصوصا ترکیب انسان و حیوان در تزیینات دهانه اسب مفرغ های لرستان بسیار به چشم می خورد به این صورت که چهره و صورت انسان با بدن حیوان ترکیب می شد. سر اکثر آنان شبیه زن است و از گردن به تنه متصل شده است و وجود کلاه شاخ دار نماد تقدس و ماورایی بودن آن ها است و اکثر آنان دارای دم گربه سان رو به بالا، دارای انحنا و به عقب برگشته هستند.
لازم به ذکر است که این دهنه ها معمولاً طوری ساخته شده اند که نمی توان گفت برای سواری از آنها استفاده می شده ، یعنی بعضی از آنها خیلی ظریف و کوچک و برخی بسیار سنگین و غیر قابل استفاده، همچنین بر روی هیچ یک از آن ها آثار ساییدگی که بیانگر استعمال آن ها باشد دیده نمی شود .
این دهانه اسب متعلق به سده های 7 و 8 قبل از میلاد در لرستان می باشد بدنی به شکل گاو با دمی دارای انحنا و به سمت بالا و صورتی به شکل زن دارد و هم اکنون در موزه هنرهای زیبا بوستون نگه داری می شود.
این دهانه اسب توسط گروه هنری دستان از جنس سفال در پخت 850درجه و لعاب فیروزه ای در پخت 950 درجه بازآفرینی شده است.

نویسنده: شادی شعبانی