تکوک یا ریتون  ظرف هایی بودند که در دوران کهن به شکل جانوران ساخته می‌شدند. تکوک معمولاً ظرفی بود زرین یا آهنین. تکوک واژه‌ای از فارسی میانه است  که امروزه به جز فارسی در زبان‌های ارمنی و گرجی هم استفاده می شود. در زبان یونانی به آن ریتون می گویند. در گذشته به جز در مراسمات مذهبی و درباری، ریتون ها کاربرد دیگری نداشته و وسیله‌ای تجملی بودند.
ریتون اسب تک شاخ، اسب تک‌ شاخ (Unicornis) نام موجودی اساطیری و افسانه ای در فرهنگ ایران، اروپای کهن و قرون وسطی است البته نمی‌توان تک شاخ ها را به ملیتی خاص نسبت داد. حتی هنوز درمورد واقعی بودن و یا افسانه‌ای بودن آن ابهاماتی وجود دارد. در نگاه اول یک موجود غربی به نظر می رسد ولی بنا بر گفته‌ها و باورهایی ما هم در فرهنگ ایرانی و هم در آثار باستانی تک شاخ داریم. در کاخ آپادانا متعلق به داریوش اول که در شوش واقع ‌شده است نقش برجسته‌ای از یک اسب تک شاخ وجود دارد که قدمت این موجود افسانه‌ای در ایران را نیز ثابت می‌کند. هرچند که این تک شاخ به گاو بیشتر شباهت دارد تا به اسب، ولی آن را حاصل ارتباط فرهنگی میان ایران و روم می‌دانند. البته اکثریت ریشه تک شاخ و یا یونیکورن را به یونان می‌رسانند. این موجود افسانه‌ای در داستان‌های کهن روسی نیز با نام ایندریک وجود داشته است که به زبان روسی به معنای تک شاخ است برخی نیز می‌گویند که ریشه تک شاخ به نهنگ تک شاخ بازمی گردد.
بر پایه افسانه‌ها، تک شاخ‌ها را به علت چابکی زیادشان نمی‌توان به آسانی شکار کرد. آن‌ها زنان و دختران را به مردان ترجیح می‌دهند و گفته می شود که آن‌ها فقط توسط زنان رام می‌شوند. همچنین در افسانه‌ها آمده ‌است که تک شاخ ها توانایی درمان هر بیماری را دارند و شاید ساختن ریتونی به شکل تک شاخ و نوشیدن از آن به این دلیل باشد.
با آنکه اوج هنر ریتون سازی در ایران متعلق به دوران مادها و هخامنشیان است، اما پس از آنان نیز این هنر به حیات خود ادامه داد و حتی استفاده از تکوک تا قرن‌ها پس از حمله اعراب به ایران دوام یافت. اگه علاقمند به ریتون های باستانی هستید می توانید از اینجا مابقی ریتون ها را ببینید.
این ریتون زیبا توسط گروه هنری دستان از جنس سفال در پخت850 درجه و لعاب فیروزه ای 950 درجه ساخته شده است.